Rize mutfağı, zengin malzeme çeşitliliği ve lezzetleri ile dikkat çeker. Özellikle peynirli yemekler, Rize'nin mutfak kültürünün en önemli parçalarından biridir. Bunlar arasında öne çıkanlardan biri de **Khachapuri**'dir. Gürcü mutfağının vazgeçilmezlerinden biri olan Khachapuri, peynir ve hamurun mükemmel buluşmasını yansıtır. Çeşitli tarifleri sayesinde her damak zevkine hitap eder ve farklı kültürlerde de sevilerek tüketilir. Khachapuri, yumuşak hamuru ve içindeki peynirin sıcaklığı ile hem iştah açıcı hem de doyurucu bir atıştırmalıktır. Rize mutfağının bu lezzeti, birçok farklı malzeme ile zenginleştirilebilir. Yerel peynirler kullanılarak yapılan bu nefis atıştırmalık, özellikle çay saatlerinde sofraları süsler ve misafirleri büyüler. Zengin kültürel geçmişi ve kolay hazırlanabilir olması ile herkesin gönlünde taht kurar.
**Khachapuri**, kökeni Gürcü mutfağına dayanan bir hamur işidir. Tarihi, Gürcistan'ın çeşitli bölgelerinde bulunan peynirli hamur işleri ile iç içe geçmiş bir geçmişe sahiptir. İlk olarak 1000 yıl öncesine kadar giden geçmişi, milletlerin kültürel geleneği ile şekillenmiştir. Gürcü kültürü, zaman içerisinde farklı milletlerin etkisi sonucunda zenginleşmiştir. Bu lezzet, Gürcistan'ın bir simgesi haline gelmiştir. Farklı bölgelere göre değişiklik gösteren **Khachapuri** tarifleri mevcuttur; örneğin, Adjarian Khachapuri, petrol sahası gibi görünümünden dolayı çok sevilen bir versiyonudur. Gittikçe popülerliği artan bu yemek, dünya genelinde farklı mutfaklar tarafından benimsenmiş ve yeniden şekillendirilmiştir.
Rize'de de yerel malzemeler ile yapılan Khachapuri, şehrin mutfağına özgü bir tat sunar. Kıyma, tereyağı ve çeşitli peynir türleri ile hazırlanan bu lezzet, yerel halkın damak tadı ile bütünleşir. Hem zengin tarihi hem de yerel mutfaklarla uyumu, Khachapuri'yi unutulmaz kılar. Farklı coğrafyalarda rastlanan tarifler, yemeğin yayılmasına ve gelişmesine katkı sağlamıştır. Bu durum, kültürler arası etkileşimi de tetiklemiştir. Khachapuri, sadece bir yemek olmaktan öte, kültürel bir deneyim sunar.
**Khachapuri** tarifleri, her bölgeye özgü malzemelerle çeşitlenir. Adjarian Khachapuri, en bilinen tariflerden biridir. Bu tarifte yapılan hamur, yuvarlak bir hale getirilerek ortasında peynir yerleştirilir. Daha sonra hamurun kenarları, ortadaki peynirin etrafında kıvrılır. En üst kısmına ise bir yumurta konulup fırında pişirilir. Hamurun sıcaklığıyla yumurtanın pişmesi, yemeğe özel bir lezzet katar. Karadeniz bölgesinde yapılan Khachapuri ise daha çok lor peyniri ve süzme yoğurt ile hazırlanır. Bu tarif, yöresel malzemeler ile denge sağlar.
Megruli Khachapuri, başka bir popüler tarif olup üzerine eklenen peynir katmanları ile zenginleştirilmiştir. İki kat peynir ile yapılması, ona farklı lezzet katmaktadır. Rize'de ise yerel peynirlerin ve mısır ununun kullanımı ile farklı ve özgün tarifler geliştirilmiştir. Bu tariflerde mısır ekmeği ile yapılan versiyonlar sıklıkla tercih edilir. Rize'nin yerel peynirleri, khachapuri'nin tadını zenginleştirirken, aynı zamanda geleneklerin korunmasına da katkı sağlar.
**Khachapuri** yapmak için öncelikle hamur hazırlanır. Un, su, tuz ve maya karıştırılır. Yoğrulan hamur, dinlenmeye bırakılır. Dinlenme süresi sonunda hamur açılır ve içine peynir konulur. Eğer tercihiniz Adjarian Khachapuri ise, ortasına yumurta yerleştirip kenarlarını sıkıca kapatmak gerekir. Fırında pişirirken, üzerindeki yumurta biraz akışkan kalmalıdır. Khachapuri hamuru, çıtır dış tabakası ile içindeki peynirin yumuşak dokusunu dengelemelidir.
Pişirme sürecine dikkat edilmesi önemlidir. Fırın sıcaklığı yaklaşık 220 derece olmalıdır. 15-20 dakika içinde porsiyonlar altın rengi alacaktır. Pişirme süresi, hamurun kalınlığına göre değişiklik gösterebilir. Ayrıca, peynir çeşitlerine bağlı olarak lezzette farklılık olabilir. Hamurun dış tarafı kıtır, iç tarafı ise yumuşak olması için doğru pişirme yöntemi uygulanmalıdır. Piştikten sonra üzerine tereyağı eklenerek servis edilebilir.
Sıcak ve peynirli bir hamur işi olan **Khachapuri**, genellikle çay ile birlikte tüketilir. Türk mutfağında olduğu gibi, Rize'de de çay saatlerinde ikram edilmesi yaygındır. Türk çayı, yemeklerin yanında geleneksel bir içecek olarak öne çıkar. Çayın sıcaklığı, peynirli hamurun lezzeti ile mükemmel bir uyum sağlar. Gözleme veya pide ile yapılan sunumlar ile de yanına çay konulabilmektedir. Ayrıca, yoğurtlu soslar da yanında tercih edilebilir.
Soda veya ayran da Khachapuri'ye eşlik edebilir. Özellikle yaz aylarında soğuk içeceklerin tercih edilmesi, mevsimsel tatlar ile bütünleşir. Soda, yemeğin ağırlığını alarak ferahlatıcı bir etki yaratır. Aynı zamanda, ayranın yoğun bir lezzeti vardır ve peynirle güzel bir uyum sağlar. Bu içecekler, atıştırmalık olarak ikram edilen **Khachapuri**'yi taçlandırır ve damaklarda iz bırakır.